آیا روغن زیتون باعث افزایش سرعت کاهش وزن می‌شود؟

روغن زیتون از آسیاب میوۀ زیتون و استخراج روغن آن تهیه می‌شود که بسیاری از مردم از آشپزی با آن لذت می‌برند. مقداری از این روغن در پیتزا، پاستا و سالاد ریخته شده و یا در حجمی وسیع و به شکل غوطه وری از آن برای تهیه نان استفاده می‌شود.

شماری از معروف‌ترین مزیت‌های استفاده از روغن زیتون عبارت است از قابلیت آن در کاهش بروز التهاب، حفظ سلامت قلب و فشار خون کمتر. حتی استفاده از آن ممکن است که اثرات ضد سرطانی بالقوه‌ای داشته و منجر به حفظ سلامت مغز هم بشود.

این مقاله به مرور این موضوع خواهد پرداخت که آیا استفاده از روغن زیتون قادر به ارتقای کاهش وزن است.

روغن زیتون حاوی ترکیباتی است که ممکن است منجر به افزایش سرعت کاهش وزن شوند. مزایای فراوان روغن زیتون در پیروی از اُلگوی مصرف غذای مدیترانه‌ای مشاهده شده ‌است. مصرف زیاد میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌های کامل غلات، سیب زمینی، حبوبات، مغزها و بذرها از مشخصۀ اصلی چنین الگوی غذایی است. با وجود ماهی در این رژیم غذایی به عنوان الگوی غالب غذای مصرفی، منبع اصلی چربی روغن زیتون شده و مصرف گوشت قرمز و شیرینی‌ها محدود خواهد شد.

روغن زیتون حاوی اسیدهای چرب تک­-زنجیری غیراشباع بوده که شامل یک پیوند کربن غیراشباع در ترکیب شیمیایی خود است. اسیدهای چرب تک-زنجیری غیراشباع اغلب در دمای اتاق مایع هستند.

بیشتر بخوانید: فواید برگ زیتون برای لاغری

یک مطالعۀ قدیمی در طی ۴ هفته‌ بر روی مردان دارای اضافه وزن یا چاق صورت پذیرفت که در آن چربی اشباع با چربی‌های تک­-زنجیری غیراشباع در الگوی غذای مصرفی جایگزین شد. علی رغم عدم تغییر عمده در میزان چربی یا کل کالری دریافتی، نتایج بیانگر کاهش وزن کم ولی معنادار این الگوی غذایی در مقایسه با رژیم غذایی غنی از چربی اشباع بود.

پژوهش‌های اخیر تأییدکنندۀ این موضوع است که به احتمال زیاد فواید استفاده از اسیدهای چرب غیراشباع در مقایسه با چربی‌های اشباع‌ در حفظ سلامت وزن بدن بیشتر است. در مطالعات حیوانی ثابت شده که استفاده از جیره‌های غنی از چربی‌های تک-زنجیرۀ غیراشباع در جهت پیشگیری از افزایش وزن و تجمع چربی مؤثر خواهد بود.

به علاوه، روغن زیتون منبعی غنی‌ از تری گلیسریدهایی با زنجیر متوسط است که از دیرباز مورد مطالعه قرار گرفته تا نقش آنها در کاهش و حفظ سلامت وزن بدن اثبات شود. تری گلیسریدهای با زنجیر متوسط حاوی اسیدهای چربی با ۶ تا ۱۲ اتم کربن هستند. آن‌ها به سرعت تجزیه شده و در جهت دریافت انرژی در کَبِد جذب می‌شوند.

در بعضی از مطالعات، اثر مثبت‌تری گلیسریدهای با زنجیر متوسط بر کاهش وزن به اثبات رسیده است. این در حالی است که در برخی مطالعات دیگر هیچ اثری از این ترکیبات یافت نشده است.

گرچه در یک مطالعه، اثر تری گلیسریدهای با زنجیر متوسط و بلند با یکدیگر مقایسه شد. نتایج بیانگر تولید بیشتر بعضی از هورمون‌های تنظیم­ کنندۀ اِشتها مثل پپتی YY بود که منجر به تشدید احساس سیری خواهد شد.

پژوهشی دیگر نشان داد که تری گلیسریدهای با زنجیرِ متوسط ممکن است سبب افزایش مصرف کالری و چربی و بالطبع کاهش وزن بدن شوند. روغن زیتون منبع خوبی از اسیدهای چرب تک-زنجیره­ای غیراشباع و تری گلیسریدهای با زنجیرِ متوسط به شمار می‌رود که هر دوی این ترکیبات از فواید بالقوه‌ای در الگوی غذایی مؤثر بر کاهش وزن برخوردار هستند.

مطالعه بیشتر: بهترین روغن برای لاغری

چگونه از روغن زیتون در جهت کاهش وزن استفاده کنیم؟

روغن زیتون ممکن است که در کاهش وزن مفید واقع شود. ولی اینگونه به نظر می‌رسد که تأثیر آن با بهره گیری از روش‌ها و مقادیر خاص افزایش یابد. باوجود ادعای مطرح شده توسط برخی از اشخاص مبنی بر تسهیل روند کاهش وزن با ماساژ روغن زیتون، هیچ گونه پژوهشی در پشتیبانی از چنین نظریه‌ای وجود ندارد. بنا به گفتۀ محققان، چنین ماساژهایی منجر به تسهیل در افزایش وزن نوزادان نارس خواهد شد.

ادعای رایج دیگری مطرح است که مخلوطی از روغن زیتون و آب­ لیمو منجر به کاهش سریع وزن خواهد شد. گرچه، این موضوع احتمالاً به دلیل استفادۀ بیشتر از این روش در طی پاکسازی است که معمولاً باعث دریافت کالری خیلی کم و بنابراین از دست رفتن چربی و تودۀ ماهیچه‌ای می‌شود.

با این وجود، روغن زیتون موجود در الگوی غذای کاملاً سالم داستان متفاوتی دارد.

۱۱۹ کالری و ۵/۱۳ گِرَم چربی در هر قاشق سوپ خوری از روغن زیتون (معادل با ۱۵ میلی‌لیتر) وجود دارد. این جریان انرژی به سرعت می‌تواند به الگوی غذای مصرفی با کالری محدود اضافه شود. درنتیجه، بهتر است که به میزان محدودی از روغن زیتون استفاده کنید تا منجر به افزایش وزن نشود.

مروری هدفمند از یازده مطالعۀ کنترل‌شدۀ تصادفی نشان داد که با پیروی از الگوی غذای غنی شده با روغن زیتون در طی حداقل ۱۲ هفته شاهد کاهش وزن بیشتری در مقایسه با الگوی غذای مصرفی کنترل شده خواهیم بود.

از روغن زیتون می‌توان به عنوان سس سالاد و یا در محصولات پخته شده استفاده نمود. از این روغن همچنین می‌توان به شکل مخلوط با پاستا یا سوپ استفاده نمود و یا آن را بر روی پیتزا یا سبزیجات ریخت.

بیشتر بدانید: آیا روغن زیتون چاق کننده است؟

باوجود فواید استفادۀ محدود از روغن زیتون در کاهش وزن، از ادعاهای مبنی بر اثربخشی در طی استفادۀ درازمدت از ماساژ روغن زیتون و خواص سم زدایی آن دوری نمایید.

روغن زیتون به عنوان منبعی سالم از چربی‌های تک­-زنجیره­ای غیراشباع و تری گلیسریدهایی با زنجیر متوسط محسوب می‌شود که هر دوی این ترکیبات از مزایای بالقوه‌ای در کاهش وزن برخوردار هستند.

برخلاف ادعاهای مطرح شده از تأثیر ماساژ با روغن زیتون و یا سم زدایی توسط آن، مؤثرترین روش در استفاده از روغن زیتون به منظور کاهش وزن، گنجاندن آن در الگوی کامل و سالم غذایی خویش به عنوان منبع عمدۀ چربی است.

به یاد داشته باشید که مصرف محدود روغن زیتون قادر به تسهیل در افزایش معنادار دریافت کالِری و چربی در الگوی غذای مصرفی شما خواهد بود؛ بنابراین، از این روغن بایستی که در مقادیر محدودی استفاده شود. استفاده از روغن زیتون به صورت مستمر به عنوان بخشی از الگوی مصرف غذای گیاهی مثل رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند منجر به حصول بیشترین منفعت در بلندمدت شود.