پژوهشگران از دههها پیش میدانند که مصرف روغن زیتون میتواند تسهیل گر کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی باشد. ولی ارتباط آن با دیگر علل مرگ و میر به میزان کمتری شناخته شده است. در حال حاضر، پژوهشهای جدید به اثبات ارتباط میان روغن زیتون و طول عمر پرداختهاند.
مطالعهای در مجلۀ دانشکدۀ آمریکایی مطالعۀ قلب و عروق در ژانویۀ (۲۰۲۲) با هدف ارزیابی ارتباط میان دریافت روغن زیتون با علل خاص مرگ و میر در میان بزرگسالان ساکن آمریکا منتشر شد. یافتهها بیانگر وجود ارتباط میان مصرف روغن زیتون و طول عمر بود. با توجه به اینکه روغن زیتون سرشار از چربیهای تک زنجیرۀ غیراشباع سالم و آنتی اکسیدانهایی چون ترکیبات فنولی و ویتامین E است و از آنجا که همه این ترکیبات منجر به حفظ سلامت در دوران سالخوردگی خواهد شد، بنابراین بیان این موضوع چندان هم تعجبی ندارد.
یافتههای حاصل از مطالعات در زمینۀ ارتباط روغن زیتون و طول عمر
پژوهشگران درگیر در مطالعۀ انجام شده در مجلۀ دانشکدۀ آمریکایی قلب و عروق شروع به آنالیز دادههای حاصل از اُلگوی غذایی مورد مصرف در ۶۰۵۸۲ زن و ۳۱۸۰۱ مرد در طی چند دهه کردند. همۀ شرکت کنندهها در آغاز مطالعه عاری از بیماریهای قلبی عروقی و سرطان بودند. رژیم غذایی شرکت کنندهها هر ۴ سال یکبار مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف روغن مقادیر بیشتری از روغن زیتون با خطر کمتر مرگ و میر کلی و بروز علل خاصی چون مخاطرۀ خشکی ناشی از بیماریهای خاص همراه است. جایگزینی روغن زیتون با مارگارین، کَرِه، سُس مایونز و چربی لبنیات هم منجر به کاهش خطر مرگ و میر شد. در این بخش، به شماری از اصلیترین یافتهها در زمینۀ ارتباط مصرف روغن زیتون و طول عمر اشاره شده است:
- مصرف بیشتر روغن زیتون (روزانه به میزان بیشتر از نیمی از قاشق سوپ خوری) خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی را ۱۹% کاهش داد.
- خطر مرگ و میر ناشی از سرطان در افرادی که روغن زیتون بیشتری مصرف میکردند به مقدار ۱۷% کاهش داشت.
- مصرف زیاد روغن زیتون باعث کاهش ۲۹ و ۱۸ درصدی خطر مرگ ناشی از بیماریهای تحلیل برندۀ عصبی و تنفسی شد.
در طی بررسی و با جایگزین نمودن ۱۰ گرم (در حدود ۱ قاشق سوپ خوری) از مارگارین، کره، سُس مایونز و چربی لبنی با مقدار معادلی از روغن زیتون توسط شرکت کنندگان مشخص شد که خطر مرگ بین ۸ تا ۳۴ درصد کمتر خواهد شد.
نحوۀ افزودن روغن زیتون به رژیم غذایی
چرا روغن زیتون برای طول عمر مفید است؟
ثابت شده که روغن زیتون در مقابله با تنش اُکسیداتیو، کُلسترول بالا، فشار خون زیاد، مقاومت به اَنسولین و بروز اِلتهاب شَریانی مؤثر است. این روغن همچنین قادر به حفظ سطوح مفیدی از کلسترول خوب یا «HDL»، حفظ سلامت پوست، مغز و حتی میکروبیوم درون روده است.
پژوهشهای جدید بیانگر کاهش بروز اِلتهاب مغز با مصرف روغن زیتون است که قادر به تسهیل در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر بوده و از همه مهمتر فرآیندی را فعال مینماید که به عنوان خود خواری یا اُتوفاژی شناخته میشود. خود خواری یا اُتوفاژی دقیقاً به چه معنایی است و روغن زیتون چگونه سبب آن میشود؟
اُتوفاژی به فرآیندی گفته میشود که سلولها از طریق آن تخریب شده و ذرات و سموم موجود در مغز مثل پلاکهای آمیلوئیدی مؤثر بر کاهش شناخت پاکسازی خواهند شد؛ به عبارت دیگر، روغن زیتون به جوان و هشیارسازی مغز کمک میکند.
بیشتر بخوانید: آیا می توان از روغن زیتون برای سرخ کردن استفاده نمود؟
در زمان خرید روغن زیتون به یاد داشته باشید که همۀ انواع آن به شکل مشابه ای تهیه نمیشوند.
- در جستجوی روغنی با برچسب فرابکر باشید که به شکل بسیار مناسبی حاصل از فرآیند پِرِس سرد یا پِرِس مکانیکی (تحت فشار) باشد.
- این برچسب را از نظر مُهر و تأییدیۀ شورای بینالمللی روغن زیتون چِک کنید که تأییدکنندۀ نوع روغن مورداستفاده است.
- چطور میتوانم که ماندگاری روغن زیتون را افزایش دهم؟ روغن زیتونی را خریداری نمایید که در بُطری شیشهای تیرهای قرار داشته تا از آن در برابر ورود نور و صدمه به اسیدهای چرب آسیبپذیر محافظت نماید. روغن زیتون را در مکانی خنک و خشک به دور از گرما نگه دارید.
در اینجا به چند روش ساده به منظور اضافه کردن روغن زیتون به رژیم غذایی اشاره شده است. جهت ارتقای سلامت، هر روز در حدود ۱ تا ۳ قاشق سوپ خوری از روغن زیتون با خلوص ۱۰۰ درصد مصرف نمائید:
- از چنین روغنی میتوان در تهیۀ تزئین کننده و سُس سالاد، دیپ و مارینادها استفاده کرد. به منظور تهیۀ تزئین کنندهای (پوششی) سریع و سالم، آن را با چند قاشق سوپ خوری از سرکۀ بالزامیک و کمی خَردَل دیژون ترکیب نمائید.
- چون روغن زیتون بِکر از پایداری مناسبی در برابر حرارت دهی زیاد برخوردار نیست، آشپزی با آن را در دماهای پایین انجام دهید. مقداری از این روغن زیتون را در زمان تهیۀ سبزیجات و یا تخممرغ به تابۀ خود اضافه کنید.
- روی سبزیجات، برنج یا دانههای غلات کامل را با کمی روغن زیتون آغشته نمائید. همچنین میتوانید به سبزیجات بِرشته شده، کباب پَزشده، سُرخشده یا بُخارپز پس از اتمام پخت اَدویه و روغن زیتون اضافه کنید.
- استفاده از روغن زیتون فرابِکر اضافی در پخشینهها، سُس پَستو، حُمُص (خوراک لبنانی)، سوپ خام یا فرآیند نهایی آماده سازی پیتزا، خوراک پاستا و سوپها بعد اِتمام پُخت توصیه میشود.
خواندن این مطلب توصیه می شود: آیا از روغن زیتون برای پخت و پز هم میتوان استفاده کرد؟
نتیجه گیری
در مطالعۀ انجام شده در ژانویۀ (۲۰۱۲)، ارتباط میان روغن زیتون و طول عمر اثبات شد.
چطور روغن زیتون منجر به کُندی روند پیری میشود؟ با توجه به محتوای بالای آنتی اکسیدانها و چربیهای سالم در روغن زیتون، مصرف بیشتر آن با کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی، سرطان، بیماریهای عصبی و اَمراض تنفسی همراه است.
جایگزینی مارگارین، کَره، مایونز و چربی لبنیات با روغن زیتون هم با کاهش خطر مرگ همراه خواهد بود.
هدف از این کار ترغیب استفاده از ۱ تا ۳ قاشق سوپ خوری از روغن زیتونِ با کیفیت در روز به ویژه در جایگزینی چربیهایی با شاخص کیفی پایینتر از دیدِ سلامتی است. روغن زیتون را به عنوان سُس (پوشینه)، در دیپ (سُس غوطه وری) و در زمان آشپزی در دمای کم مصرف کنید.
منبع: draxe
